Pubers zijn leuk

Helèn de Jong

Groepsleerkracht en redactielid bij Wij-leren.nl

Geplaatst op 19 januari 2018

Zeker als je ze begrijpt

Ach, ze zijn zo aandoenlijk en leuk, die pubers. En tegelijkertijd kun je ze als ouder hoogstwaarschijnlijk regelmatig wel achter het behang plakken.

Pubers zijn:

chagrijnig;
onbereikbaar;
van heel boos naar hyper;
lamlendig;
brutaal;
supermelig;
soms heel groot;
dan weer heel klein.

Aan ons de taak om die wispelturige puber goed te begeleiden, te begrijpen en ermee in contact te blijven. Tischa Neve schreef een inspiratieboek voor grootbrengen van en omgaan met pubers: ‘Pubers zijn Leuk! Zeker als je ze begrijpt’.

Inleiding

Met de puberteit begint het losmaken én loslaten. En juist dan heeft die uithuizige, dwarse puber je meer dan ooit nodig; jouw sturing, hulp, meedenken en steun. Loslaten én goed begeleiden dus; een behoorlijk ingewikkeld proces en een hele uitdaging.

In acht hoofdstukken behandelt Tischa Neve de theorie in vogelvlucht en gaat uitgebreid in op:

puberteit, de basis om 'm door te komen;
theorie in vogelvlucht;
contact en verbinding met je puber;
communiceren met pubers;
afspraken, regels, grenzen en consequenties;
de kunst van loslaten en verantwoordelijkheid geven;
emoties en conflicten;
puberdingen.

1. Puberteit, de basis om ‘m door te komen

Als je jezelf nauwelijks meer begrijpt en kunt volgen, hoe irritant moet het dan zijn als je ouders en andere volwassenen ook nog eens niks van je snappen.

In een puberproof huis is voldoende te eten en te drinken. Onder andere:

pakken melk die aan de mond gezet mogen worden;
chocola voor ongesteld worden;
lekkere gezonde snacks;
veel brood;
gezonde voedzame maaltijden.

In een puberproof huis heeft de puber:

een fijne slaapkamer en een goed bed;
een lekkere werkplek;
privacy!

Met humor en relativeren kun je veel energie besparen. Een aantal tips:

Zorg goed voor jezelf (en elkaar).
Ga niet overal op in en kies uit waar je de strijd over aan wilt gaan.
Deel met andere ouders.
Vraag je puber zelf wat voor hem werkt.
Denk eens terug aan de tijd dat jijzelf een puber was.

2. Theorie in vogelvlucht

Ik voelde me best stoer toen mijn moeder zei: nu heb je echt het lichaam van een vrouw, want nu kun je kinderen krijgen.

Om de rollercoaster van de puberteit een beetje lekker door te komen is het goed dat je snapt wat er gebeurt in het lijf, hoofd en leven van je puber. Gierende hormonen zorgen voor stemmingswisselingen. Onder invloed van het hormoon melatonine verschuift het slaap-waakritme. De gevoeligheid voor kortetermijnbeloningen neemt toe. De hypofyse zorgt ervoor dat het groeihormoon op gang komt.

3. Contact en verbinding met je puber

Ik zal altijd voor goed contact met jou blijven knokken. Maar soms ligt de weg naar jouw hart bezaaid met pixels en blokken.

Echte problemen tussen ouders en pubers treden op als je niet meer in contact bent met je kind. Stap één is dus: in contact blijven of weer komen! Dat is heel belangrijk voor het zelfvertrouwen van een kind. Daarbij gaan de dingen makkelijker als er meer contact is. Bovendien zorgt een liefdevolle verbinding ervoor dat de pittige fasen die jullie samen door moeten, voor iedereen vol te houden zijn!

Doe wat zij doen, weet wat ze doen op internet en game mee. Een aantal tips:

Een appje ‘De witte was gaat er zo in’ komt beter over dan zijn kamer in te stormen.
Zorg gedurende de dag voor contactlijntjes als een glimlach, aanraking en belangstelling.
Laat ze weten hoe lief je ze vindt. Praten gaat beter onder een potje tafelvoetbal of tijdens een autorit.
Ga weer eens naast ze liggen om te kletsen over de dag.
Zie je puber weer eens los van zijn grillen en de strijd.
Haal de vrienden liever in huis dan dat ze zonder zicht ergens anders zijn.
Plan iets leuks in samen met je puber.
Met humor wordt alles luchtiger en makkelijker.
Bedenk familietradities met bijbehorende fijne herinneringen voor later.

4. Communiceren met pubers

Er is één heel belangrijke basis-communicatietip bij het omgaan met pubers: heel veel hummen…

Hummen, informatie geven, vragen stellen en samenvatten, allemaal veel effectiever dan commentaar geven of direct klaarstaan met je advies. Maar wat als contact en verbinding ver te zoeken zijn?

Kijk of je het bespreekbaar kunt maken.
Bedenk waarmee je hem kunt bereiken.
Neem het voortouw voor meer contact.

Als je je kind even echt tot priori(tijd)teit maakt, kom je al een heel eind! Je hebt luisteren en écht luisteren. Voorkom discussie, zet een punt! Speel eens puberbingo om het luchtig te houden.

Bron: blog Esther Vuijsters

5. Afspraken, regels, grenzen en consequenties

Heel belangrijk met pubers: doe wat je zegt! Denk dus goed na wat je allemaal uitkraamt.

Het is best lastig om te bedenken welke afspraken en regels nou passend zijn bij welke leeftijd. Bespreek het eens met andere ouders. Zo kun je rustig je eigen mening vormen, maar heb je wel richtlijnen. Laat pubers meedenken over positieve dan wel negatieve consequenties. Wat zij bedenken is vaak creatiever en soms zelfs zwaarder dan jij zelf zou bedenken.

Een aantal tips:

Kies een relaxed moment.
Neem een positieve insteek.
Zorg dat je kind echt een stem heeft in de afspraak.
Jij bepaalt de grenzen.
Geef meer vrijheid als je kind zich aan de afspraak houdt.
Hou het behapbaar.

6. De kunst van loslaten en verantwoordelijkheid geven

Ouders moeten hun kinderen met rust laten, niet te veel controleren en ze laten gaan. Dan gaan ze maar een keer de mist in, daar leren ze van.

Jouw servetje moet de komende jaren uitgroeien tot een tafellaken. Met vallen en opstaan, maar steeds meer zonder jou. Erken dat voor jezelf en neem er de tijd voor. Blijf niet controleren en maak bijvoorbeeld goede afspraken over een controlesysteem als Magister. Denk ook aan de lange termijn. Stop met pamperen en laat ze koken, de was aanzetten, met geld omgaan enz.

7. Emoties en conflicten

Be who you needed when you were younger.

Pubers ruziën met hun ouders over:

Huisregels (hoe laat naar bed, schermtijd, hoe laat thuis, taken in huis);
Huiswerk en school;
Hun gedrag;
Hun vrijetijdsbesteding;
Geld.

Bron: J/M voor ouders.

Het kan zijn dat je in het gedrag van je kind je eigen gedrag óf juist daaraan tegenovergesteld gedrag herkent. Reageer als een gezonde volwassene. Probeer het rebelse gedrag van je puber te zien als noodzakelijk om zich te kunnen losmaken van jou en zelf een uniek persoon te worden. We hoeven niet altijd lief, aardig en accepterend te reageren. Een gepaste reactie kan ook ‘pedagogisch boos zijn’ zijn, of heel duidelijk je grenzen aangeven.

Een aantal tips:

STOP! Hou die boze, felle woorden binnen.
Adem in, adem uit… (en nog vijf keer, of tien keer).
Sta stil bij wat je raakt.
Neem het niet persoonlijk.
Neem zelf een time-out.
Zorg voor voldoende oplaadmomenten.
Stel waar nodig een grens.

8. Puberdingen

Telefoons, de online wereld, drank, roken en cannabis, huiswerk, vrienden en verliefdheid. Over al deze thema’s kan een boek op zich geschreven. In dit hoofdstuk worden per onderwerp vijf tips gegeven met nog een tip of ervaring van een puber zelf cadeau.

Timing blijft cruciaal, maar bespreek ook de goeie kanten van dingen. Praat over de directe en lange termijn gevolgen. Toon interesse, vraag door en luister. Deel je eigen ervaringen en leg uit waarom je bepaalde beslissingen neemt. Heb vertrouwen in je kind.

Recensie

Door dit boek te lezen snap je waarom een puber doet wat hij doet en kun je daar weer om lachen. Je leert en ervaart hoe je door samen te werken vanuit contact en verbinding lastige situaties kunt voorkomen en oplossen, hoe je omgaat met lastig gedrag en hoe je een puber eigen verantwoordelijkheden kunt geven.

Kortom: hoe je samen deze pittige én leuke periode makkelijker doorkomt. De columns, artikelen en praktische tips zijn bruikbaarder voor ouders dan voor professionals. Het boek is voor zo’n mooie gebonden uitgave scherp geprijsd. Voor mij als puber jongensmoeder een feest van herkenning!