Aandachtspunten jaarlijkse bezoek raad van toezicht aan een onderwijslocatie of school

Harm Klifman

Senior adviseur bij Van Beekveld en Terpstra

  

  Geplaatst op 1 juni 2014

De instelling van raden van toezicht in het onderwijs doet zich in toenemende mate voor. De raad van toezicht is een intern orgaan van de rechtspersoon dat toezicht houdt op de bestuurder en deze met raad en daad terzijde staat. De raad van toezicht is een orgaan op afstand van ‘het bedrijf’ maar zal, zo leert de ervaring, wel behoefte hebben om kennis te nemen van hetgeen er in de scholen om gaat. Daartoe kunnen werkbezoeken handige hulpmiddelen zijn. In het onderstaande in de vorm van een checklist de belangrijkste zaken op een rij.

Wat is het doel van het werkbezoek?

- Kennismaken met de onderwijspraktijk zoals die gestalte krijgt op de betreffende onderwijslocatie.
- Uitdrukking geven aan betrokkenheid van de raad bij het werk op de scholen.
- Betrokkenen op de school bevestigen dat hun werk en inzet wordt ’gezien’ door de toezichthouder. 
- ‘Visualisering’ van hetgeen in de  vergaderingen in de documenten aan de orde is; ‘het plaatje bij het praatje’, de levendige illustratie bij de tekst.
- Onafhankelijke informatieverwerving door de toezichthouder zodat deze in staat is tot een realistische en ambitieuze vorm van toezicht houden.
- Teamvorming van de raad zelf en het delen van dezelfde referenties over het object van toezicht.

Wat is het niet?

- Tijdens het bezoek gaat het niet om een check ter plekke van onderdelen uit het toezichtkader in engere zin. Het bezoek is niet de manier om specifiek informatie te vergaren over (de kwaliteit en het functioneren van) de bestuurder of de locatiedirecteur.
- Het is niet bedoeld om achterommetjes mogelijk te maken voor onderwijsgevenden of hun direct leidinggevenden.
- Het is niet bedoeld om een verlanglijstje vanuit de locatie in te dienen bij de raad van toezicht.

Wat gebeurt er vooraf?

- De raad van toezicht bespreekt intern wat voor hen de inzet van het werkbezoek zal zijn; dan is ook duidelijk hoe de school invulling kan geven aan het bezoek.
- Vooraf is duidelijk dat het een informatief bezoek is.
- Overlegt de locatiedirecteur over het feitelijk bezoekprogramma zodat bij de deelnemers geen verkeerde verwachtingen worden gewekt.
- De leden van de raad bereiden zich voor op het bezoek door het inlezen in een specifiek voor dit bezoek samengesteld dossiertje over de locatie.

Wat gebeurt er?

In willekeurige volgorde een niet uitputtend rijtje mogelijkheden
 
- Er vindt een rondleiding plaats door de school o.l.v. de locatiedirecteur.
- Er vindt een presentatie plaats door de locatiedirecteur waarin deze de ontwikkeling van de school schetst, de plannen die er zijn en hoe die gestalte krijgen.
- Er vindt een presentatie plaats van leerlingen over projecten. profielwerkstukken, externe activiteiten, buitenschoolse nevenactiviteiten, gebruik van ict-hulpmiddelen,…..
- Er vindt een presentatie plaats door een groepje docenten dat een studiereis heeft gemaakt of iets nieuws heeft ontwikkeld
- Leden van de raad lopen ‘gewoon’ mee in een klas, werkruimte/studieruimte meelopen en hebben daarbij een gesprekje met leerlingen.
- Er vindt een gesprek plaats over enkele tevoren aangegeven onderwerpen zoals bijvoorbeeld locale verankering, participatie van/in lokale netwerken rond kerk/jeugdbeleid/jeugdzorg/culturele instellingen/bibliotheek/politie/HALT/…, ouderparticipatie en wat de school daar aan doet, de manier waarop de school omdat met externe feedbacks, verbeteringen in de leerlingbegeleiding/ leerlingenzorg,
 
Het zal de kunst zijn om in geval van presentaties de verleiding te weerstaan om alleen ‘iets leuks’ te doen – het gaat immers bij het bezoek veeleer om aanscherping van het beeld van de raad van toezicht op een bepaald onderwerp.

Wat gebeurt er daarna?

- Het is wellicht nuttig als er in de raad van toezicht zelf wordt teruggeblikt op het bezoek met daarbij vragen als: wat sprak aan? Wat viel op? Wat wisten we nog niet?…
- Het is tevens nuttig als de raad alvast noteert hoe ze zo’n bezoek een volgende keer willen inkleden.

Samenvatting

Dit artikel bespreekt het belang van werkbezoeken voor raden van toezicht in het onderwijs en geeft een checklist voor de belangrijkste overwegingen. Het doel van een werkbezoek is kennismaken met de onderwijspraktijk, betrokkenheid tonen, en de raad van toezicht in staat stellen realistisch en ambitieus toezicht te houden. Het is geen controle van specifieke toezichtkaderonderdelen of een manier om specifieke informatie over bestuurders te verzamelen. Voorafgaand aan het bezoek bespreekt de raad intern het doel, maakt het bezoek informatief, en overlegt met de locatiedirecteur over het programma. Tijdens het bezoek kunnen activiteiten zoals rondleidingen, presentaties door de locatiedirecteur en leerlingen, en gesprekken over specifieke onderwerpen plaatsvinden. Na het bezoek kan de raad van toezicht intern terugblikken en noteren hoe ze toekomstige bezoeken willen invullen.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Cursus
Mediation voor schoolleiders
Mediation voor schoolleiders
Mediation en conflicthantering in het onderwijs
Medilex Onderwijs 
Stakeholders
Werken aan relaties met stakeholders
Henk Galenkamp
Visitatie onderwijs 2
Visitaties in het primair onderwijs -2-
Harm Klifman
Governance & opbrengst 2
Governance en onderwijsopbrengsten: hoe die te verbinden? -2-
Harm Klifman
Visitatie onderwijs 1
Collegiale visitatie, een sympathiek en krachtig instrument -1-
Harm Klifman
Governance & opbrengst 1
Governance en onderwijsopbrengsten: hoe die te verbinden? -1-
Harm Klifman
Varianten bestuur en toezicht
Varianten voor scheiding van bestuur en intern toezicht
Harm Klifman
Diversiteit in besturen
Meervoudigheid van perspectieven. Over de functie van diversiteit in bestuurlijke organen
Harm Klifman
Bovenschools leiderschap
Bovenschools leiderschap in een lerende organisatie
Jan Jutten
Duurzame schoolontwikkeling
Duurzame schoolontwikkeling: werken aan het schoolplan in een lerende organisatie
Jan Jutten
Raad van toezicht tips
Tien tips voor de Raad van Toezicht in het onderwijs
Harm Klifman
Herinrichting Raad van Toezicht
Bestuur en management in raad van toezichtmodel
Harm Klifman
Handboek onderwijsrecht
Handboek onderwijsrecht
Myriam Lieskamp
Veranderend toezicht onderwijsinspectie
Veranderend toezicht
Myriam Lieskamp


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

[extra-breed-algemeen-kolom2]



financiering van het onderwijs
goed bestuur
inkoop
lumpsum
onderwijsbegroting-schoolbegroting
onderwijsrecht
raad van toezicht
verantwoording
wet op het primair onderwijs (WPO)

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest