Onderhandelend evalueren leraren in MBO verpleegkundig onderwijs

Geplaatst op 1 juni 2016

Onderzoeker Verberg onderzocht de kenmerken van een procedure voor onderhandelend beoordelen, welke gericht was op het bevorderen van de professionele ontwikkeling van docenten. Een aanname is dat de onderhandelingsprocessen tijdens beoordeling docenten ertoe aanzetten om zelf een actieve rol te vervullen bij hun eigen leer- en assessmentprocessen en hen aansporen om eigen initiatief te tonen bij het formuleren van leerdoelen, leeractiviteiten, beoogde uitkomsten en te verzamelen bewijsbronnen. Van assessoren wordt verwacht dat ze de deelnemende docenten uitdagen om verantwoordelijkheden te nemen voor hun eigen assessmentprocessen. Dit betekent dat de assessor en de beoordeelde docent behalve over leerdoelen, leeractiviteiten, beoogde uitkomsten en te verzamelen bewijsbronnen, ook onderhandelen over de feedback op het functioneren van de docent en het gebruik van beoordelingscriteria. Hoewel onderhandelend beoordelen als veelbelovend wordt gezien voor het bevorderen van het leren en de professionele ontwikkeling van docenten, is er weinig empirisch bewijs van de manier waarop onderhandelend beoordelen het leren van docenten zou kunnen bevorderen.

Deelnemers waren 27 docenten in het MBO-verpleegkundeonderwijs (verdeeld over drie scholen) die zich wilden ontwikkelen op het gebied van begeleiding van hun studenten bij het reflecteren. Negen docenten warenals assessor betrokken bij het onderzoek. Zij waren door de deelnemende docenten voor hun rol genomineerd. In een periode van 2 jaar vonden drie formatieve beoordelingsgesprekken plaats tussen koppels van docenten (docent en assessor). Tussentijds werkten de docenten aan hun professionele ontwikkeling en konden zij bij elkaar komen in intervisiegroepen.

Het onderzoek leverde een competentieraamwerk op van competenties die door diverse belanghebbenden cruciaal worden gevonden voor begeleiding bij reflectie. Het competentieraamwerk was voorzien van benchmarks en voorbeelden en kon worden gebruikt als startpunt voor de onderhandelingsprocessen. Verberg voerde aan de hand van een fijnmazig scoringsprotocol een analyse uit op de getranscribeerde video-opnamen van negen formatieve beoordelingsgesprekken (drie formatieve beoordelingsgesprekken van elk koppel). Hierbij werd nagegaan welke reeksen van interacties konden worden gekarakteriseerd als onderhandeling, en in welke mate docenten actieve betrokkenheid ten toon spreidden tijdens de formatieve beoordelingsgesprekken. Daarnaast werd via vragenlijsten en interviews onderzocht hoe de docenten en hun assessoren hun deelname aan de procedure hadden ervaren.

De analyse van de interacties liet zien dat een reeks van interacties die gekarakteriseerd kon worden als ‘onderhandeling’, meestal begon meestal met een stellige uiting door de docent of de assessor, gericht op kritische analyse van een concrete situatie uit de praktijk van de docent. Er bleken echter weinig onderhandelingen voor te komen tijdens de formatieve beoordelingsgesprekken.

Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de deelnemende assessoren het moeilijk vonden om hun eigen collega’s te confronteren. Het geven van een formatieve beoordeling leverde voor assessoren eveneens dilemma’s op.

Vrijwel alle docenten gaven na afronding van hun deelname aan dat zij het doorlopen van de procedure voor onderhandelend beoordelen als (zeer) bruikbaar hadden ervaren voor de eigen professionele ontwikkeling. Met name de vragen en feedback werden als waardevol ervaren. De deelnemende docenten voelden zich in hoge mate betrokken bij hun deelname aan de procedure voor onderhandelend beoordelen en zij waren positief over de vrijheid die werd geboden om actief aan hun eigen leerdoelen te werken. Actieve betrokkenheid van docenten was echter niet zichtbaar in interacties tijdens de formatieve beoordelingsgesprekken. De leeropbrengsten die docenten rapporteerden, lagen vooral op het gebied van veranderingen in kennis, opvattingen, eigen houding, en op het gebied van strategieën die docenten toepassen wanneer ze studenten begeleiden bij het reflecteren. In mindere mate werden veranderingen in het leren van studenten gerapporteerd.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Details van het onderzoek

  
NWO-projectnummer:  411-06-313
Titel onderzoeksproject:  Effects of negotiated assessment processes on teachers’ professional development
Looptijd:01-09-2007 tot 22-07-2013

Projectleider(s)

Naam Instelling E-mail
Prof. dr. N. Verloop Universiteit Leiden verloop@iclon.leidenuniv.nl

Projectuitvoerder(s)

Naam Instelling E-mail
Dr. C.P.M. Verberg Dr. C.P.M. Verberg cverberg@iclon.leidenuniv.nl

Publicatie(s)

  •  
  •  
  •  

Relevante links(s)

Gerelateerde projecten

[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]



Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

[extra-breed-algemeen-kolom2]



beroepsonderwijs

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest