Welke interventies verhogen de effectiviteit van grote (docenten)teams?

Geplaatst op 14 maart 2017

Samenvatting

Grote teams lijken over het algemeen een negatief effect te hebben op de effectiviteit van het team. Om die effectiviteit toch te verhogen en knelpunten in teamprocessen te overkomen zijn verschillende interventies mogelijk. Teamtrainingen zijn een van de meest gebruikte interventies. Deze kunnen variëren van teambuilding, trainingen gericht op dialogen tot taakgerichte trainingen. Elke interventie heeft een ander doel voor ogen. Het is van belang eerst de doelen van de interventie te beschrijven voordat over de inhoud wordt gedacht.

Grotere teams leiden tot motivatieverlies bij de teamleden om maximaal te presteren. Ook kennen grotere teams meer coördinatieproblemen en is de kans op interne conflicten groter. Of een team effectief is, hangt van veel contextfactoren af, maar de ideale teamgrootte lijkt niet meer dan tien personen te zijn.

De kwaliteit van samenwerken bepaalt voor een groot deel de effectiviteit van teams. Hoe beter een team samenwerkt, des te groter de kans dat het gezamenlijke doel behaald wordt. Het is daarom belangrijk dat de teamleden van elkaar weten wat er speelt. Ook moeten de rollen en verantwoordelijkheden van ieder teamlid bekend zijn. En een goede match tussen het gezamenlijke doel en individuele belangen is van belang. Onderling vertrouwen en betrokkenheid zijn tevens bevorderlijk voor de effectiviteit. Voor docententeams is het opbouwen van werkrelaties extra lastig vanwege de beperkte mogelijkheden tot interactie. Daarom is het handig als docenten dicht bij elkaar werken.

Teamtrainingen

Teamtrainingen lijken de meest gebruikte en beste manier om de effectiviteit van (grote) teams te verhogen. Teamtrainingen komen in veel verschillende vormen voor: van teambuilding, assertiviteitstraining, probleemoplossende training tot taakgerichte simulaties. Elke soort teamtraining heeft een ander doel voor ogen en richt zich op andere specifieke aspecten van het team. De training kan gericht zijn op leiderschap, maar ook op teambuilding of het gezamenlijke doel van het team.

We bespreken we drie type teamtrainingen: dialogen, taakgerichte teamtrainingen en trainingen gericht op teambuilding. Bij teamtrainingen gericht op het op gang brengen van de dialoog, ligt de focus op zelfreflectie en inzicht in de groepsdynamiek. Zo wordt duidelijk wat de teamleden verbindt maar ook verdeelt.

In een taakgerichte training werken de teamleden gezamenlijk aan opdrachten om het groepsproces te doorgronden en de effectiviteit te verhogen. Deze opdrachten hoeven niet gerelateerd zijn aan de dagelijkse werkzaamheden of op de werklocatie plaats te vinden. Het doel is om inzicht te krijgen in de wijze van samenwerken, de manier van interactie en de effectiviteit hiervan. Een dergelijke training kan ook spanningen doorbreken.

Trainingen gericht op teambuilding bevorderen het onderling vertrouwen tussen de teamleden alsook het vertrouwen in het team. Om ervoor te zorgen dat een (groot) team effectief is, moet immers onderling vertrouwen bestaan. Trainingen die gericht zijn op het verduidelijken van de rolverdeling binnen het team verhogen de effectiviteit het meest.

Doelen

Teamtrainingen zorgen ervoor dat de percepties van het team, de taken en de doelstelling één kant op wijzen. Teamtrainingen blijken effectief te zijn voor het verhogen van teamprestaties ongeacht de aard van de inhoud van de training. Het combineren van teamwork en taskwork maakt de interventie niet noodzakelijkerwijs gunstiger. Wel hebben teams die langer bestaan, met teamleden die elkaar reeds kennen, meer baat bij teamtrainingen.

Het is belangrijk allereerst de doelen van de training te beschrijven voordat over de inhoud wordt gedacht. En eerst moeten de knelpunten in kaart worden gebracht zodat de juiste interventie kan worden gekozen. Een IPO-model (input, proces en output) kan hierbij helpen.

Uitgebreide beantwoording

Opgesteld door: Linda Dominquez Alvarez en Sjerp van der Ploeg
Vraagsteller: Docent en OR-voorzitter mbo-instelling

Vraag

Welke interventies kunnen de effectiviteit van grote (docenten)teams verhogen?

Kort antwoord

Grote teams lijken over het algemeen een negatief effect te hebben op de effectiviteit van het team. Om knelpunten in de teamprocessen te overkomen en de effectiviteit van het team te verhogen kunnen verschillende interventies ingezet worden. Teamtrainingen zijn een van de meest gebruikte interventies. Deze interventie komt in verschillende vormen voor: van teambuilding, trainingen gericht op dialogen tot taakgerichte trainingen. Elke interventie heeft een ander doel voor ogen. Het is van belang eerst de doelen van de interventie te beschrijven voordat over de inhoud gedacht wordt.

Toelichting antwoord

Grote teams lijken over het algemeen een negatief effect te hebben op de effectiviteit ervan. Grotere teams leiden tot motivatieverlies bij de teamleden om maximaal te presteren. Ook kennen grotere teams meer coördinatieproblemen en is de kans op interne conflicten groter. Of een team effectief is, hangt van veel contextfactoren af, maar de ideale teamgrootte lijkt niet meer dan 10 personen te zijn (Kozlowski & Bell, 2003).

De effectiviteit van teams wordt voor een groot deel bepaald door de kwaliteit van samenwerken (Truijen et al., 2013). Hoe beter een team samenwerkt, des te groter de kans dat het gezamenlijke doel behaald wordt. Om de effectiviteit van (grote) teams te verhogen, is het van belang dat de leden van het team van elkaar weten wat er speelt. Het is van belang dat de rollen en verantwoordelijkheden van ieder teamlid bekend zijn. Daarnaast is het belangrijk dat er een goede match is tussen het gezamenlijk doel en individuele belangen. Onderling vertrouwen en betrokkenheid is tevens bevorderlijk voor de effectiviteit (Cohen & Bailey, 1997). Truijen en collega’s (2013) menen echter dat voor docententeams het opbouwen van werkrelaties extra lastig is vanwege de beperkte mogelijkheden tot interactie. Om dit te bevorderen, heeft het de voorkeur dat docenten dicht bij elkaar werken. Dit is één voorbeeld van een interventie.

Omdat grote teams over het algemeen een negatieve invloed hebben op de team effectiviteit, kunnen interventies ingezet worden om de knelpunten te overkomen en de effectiviteit te verhogen. Er zijn veel verschillende interventies, maar binnen deze context lijken teamtrainingen de meest gebruikte en effectieve interventie te zijn om de effectiviteit van (grote) teams te verhogen (Salas & Cannon-Bowers, 1997).

Teamtrainingen komen in veel verschillende vormen voor: van teambuilding, assertiviteitstraining, probleemoplossende training tot taakgerichte simulaties (Salas et al., 2008). Elke soort teamtraining heeft een ander doel voor ogen en is daarmee gefocust op andere specifieke aspecten van het team. De interventie kan gericht zijn op leiderschap, maar ook teambuilding of het gezamenlijke doel van het team.

Gezien de context van deze vraag bespreken we drie type teamtrainingen: dialogen, taakgerichte teamtrainingen en teambuilding interventies. Bij teamtrainingen gericht op het op gang brengen van het dialoog, ligt de focus op het bieden van zelfreflectie, maar ook inzicht in de groepsdynamiek. Door een dergelijke interventie wordt duidelijk wat de teamleden verbindt maar ook verdeelt. Deze aspecten worden inzichtelijk door een aantal te bespreken thema’s zoals: rolverdeling, doelstelling, stijl van leidinggeven.

In taakgerichte interventies wordt gezamenlijk aan taken gewerkt om op deze manier het groepsproces te doorgronden en effectiviteit te verhogen (Salas et al., 2008). Deze opdrachten hoeven niet gerelateerd zijn aan de dagelijkse werkzaamheden van het team of op de werklocatie plaats te vinden. Het doel is om inzicht te krijgen in de wijze van samenwerken, de manier van interactie en de effectiviteit hiervan. Een dergelijke interventie maakt tevens mogelijk dat spanningen gebroken worden.
Interventies gericht op teambuilding bevorderen het onderling vertrouwen tussen de teamleden alsook het vertrouwen in het team (Salas et al., 1999). Om ervoor te zorgen dat een (groot) team effectief is, moet immers onderling vertrouwen bestaan. Zoals eerder besproken is sprake van een gebrek aan onderlinge betrokkenheid en vertrouwen in grote teams, een teambuilding interventie kan dit verhelpen. Er bestaat een verscheidenheid aan teambuilding interventies, maar Salas en collega’s vonden dat wanneer deze interventies gericht zijn op het verduidelijken van de rolverdeling de team effectiviteit het meest verhoogd wordt (Salas et al., 1999).

Teamtrainingen worden veelvuldig ingezet voor het verhogen van de team effectiviteit. Deze interventies zorgen ervoor dat de percepties van het team, de taken en doelstelling één kant op wijzen (Buljac et al., 2009). Er is veel onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de teamtrainingen zelf. Zo blijkt dat teamtrainingen effectief zijn voor het verhogen van teamprestaties ongeacht de aard van de inhoud van de training (Salas et al., 2008). Het combineren van teamwork en taskwork maakt de interventie niet noodzakelijkerwijs gunstiger. Wel hebben teams die langer bestaan, met teamleden die elkaar reeds kennen, meer baat bij teamtrainingen. Ander onderzoek laat zien dat de meest effectieve teamtrainingen interventies zich richten op de coördinatie en aanpassing (Salas, Nichols et al., 2007).

Deze mogelijke opbrengsten illustreren dat het van belang is allereerst de doelen van de training te beschrijven voordat over de inhoud van de training gedacht wordt. Voordat gekozen wordt voor een bepaalde interventie dienen de knelpunten in kaart gebracht te worden zodat de juiste interventie gekozen wordt. Een IPO-model (input, proces en output) kan hierbij helpen (Salas et al., 2008).

Geraadpleegde bronnen

  • Buljac-Samardzic, M., Dekker-van Doorn, C.M., van Wijngaarden, J.D.H. en van Wijk, K.P. 2010. Interventions to improve team effectiveness: A systematic review. Health Policy, 94, 183–195
  • Cohen, S. G., & Bailey, D. E. (1997). What makes teams work: Group effectiveness research from the shop floor to the executive suite. Journal of management, 23(3), 239-290.
  • Kozlowski, S. W., & Bell, B. S. (2013). Work groups and teams in organizations: Review update. Retrieved, 24(2016), 412-469.
  • Truijen, K. J. P., Sleegers, P. J. C., Meelissen, M. R. M., & Nieuwenhuis, A. F. M. (2013). What makes teacher teams in a vocational education context effective? A qualitative study of managers' view on team working. Journal of workplace learning, 25(1), 58-73.
  • Salas, E., & Cannon-Bowers, J. A. (1997). Methods, tools, and strategies for team training.
  • Salas, E., Rozell, D., Mullen, B., & Driskell, J. E. (1999). The effect of team building on performance An integration. Small group research, 30(3), 309-329.
  • Salas, E., Nichols, D. R., & Driskell, J. E. (2007). Testing three team training strategies in intact teams a meta-analysis. Small Group Research, 38(4), 471-488.
  • Salas, E., DiazGranados, D., Klein, C., Burke, C. S., Stagl, K. C., Goodwin, G. F., & Halpin, S. M. (2008). Does team training improve team performance? A meta-analysis. Human factors, 50(6), 903-933.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Roos van Leary -2-
Werken met de Roos van Leary - boek over communicatie in het team.
Arja Kerpel
Verantwoordelijkheid geven
Verantwoordelijkheid is geven en nemen. Maar wat als taken blijven liggen?
Henk Galenkamp
Teamleren
Teamleren in een lerende school: samen werken aan beter onderwijs
Jan Jutten
Effectief leiderschap
De zeven eigenschappen van effectief leiderschap - Stephen Covey
Arja Kerpel
Teamontwikkeling
Werken aan team dé uitdaging schooldirecteur
Alex de Bruijn


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

[extra-breed-algemeen-kolom2]



personeelsuitje-feestcomité

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest