Gezakt voor de Citotoets

Geplaatst op 1 juni 2014

Cito hernormering toetsen

Een jaar geleden heeft Cito de landelijke normen voor de LOVS-toetsen begrijpend lezen, rekenen en spelling naar boven toe aangepast. Een leerling die voorheen bijvoorbeeld een B-niveau behaalde, scoort nu in het C-gebied. De herziening van de landelijke normen heeft geleid tot een stroom aan reacties. 

Niet zelden zijn de reacties op de hernorming van de Cito-toetsen emotioneel gekleurd. Een leerling lijkt immers ‘gezakt’ te zijn. Of een hele basisschool scoort onder de landelijke norm. Voor de aanpassing van de landelijke normen geeft Cito een aantal redenen. Een discussie hierover is verspilde energie. Het is immers een feit dat de landelijke normen naar boven toe zijn aangepast. Dat dit vervolgens tot emoties leidt, is een gevolg van hoe het onderwijs zelf met de landelijke normen omgaat. 

"Een discussie over de hernormering van Cito toetsen is verspilde energie"

Hernormeren hoort erbij

Het is heel gebruikelijk dat de normen van een toets na zo’n tien jaar worden herzien. De toetsen zijn immers gemaakt naar het beeld van de wereld op dát moment. En dat beeld verschilt met de werkelijkheid van nu. De oude landelijke normen werden bepaald aan de hand van de leerlingen die toen op de basisschool zaten. Deze leerlingen zijn nu aan het einde van hun schoolloopbaan of zijn gestart op de arbeidsmarkt. Centraal staat de vraag of we de leerlingen van nu willen vergelijken met de normgroep van tien jaar geleden.

Scholen hebben het meest aan een vergelijking van hun leeropbrengsten ten opzichte van een actuele normgroep. Daardoor lopen ze niet achter de feiten aan, maar bewegen ze mee met de invloed van de maatschappelijke en technologische ontwikkelingen op het leren van kinderen. Cito heeft aangekondigd vanaf dit schooljaar jaarlijks te gaan controleren of de normen nog kloppen. Hiermee neemt zij haar maatschappelijke taak als toetsontwikkelaar serieus. Naast hun logo staat niet voor niets ‘zeker weten’.  

Waardeoordelen

Op basis van een actuele normgroep worden de landelijke normen vastgesteld. Het woord vastgesteld is cursief gedrukt om aan te geven dat Cito de feitelijke situatie meet. Veel mensen  denken dat Cito de normen bepaalt. Dat is niet juist: Cito stelt vast, maar bepaalt niets. Het zijn de scholen, schoolbesturen en de onderwijsinspectie die de scores voorzien van een waardeoordeel. Groepen leerlingen of scholen die lager dan de landelijke normen scoren worden gelabeld als ‘zwak’, zij die hierboven scoren worden al gauw als ‘sterk’ betiteld.

Dat geldt ook op leerlingniveau; daar waar Cito een leerling met een E-niveau neutraal benoemd als ‘behorende bij de 10% laagst scorende leerlingen’, labelt het onderwijsveld zo’n leerling als ‘zeer zwak’. Door aan elke prestatie een label te hangen, spreken we alleen nog maar in termen van waardeoordelen. Wanneer we in staat zouden zijn om de positie van elke leerling ten opzichte van de landelijke norm zo neutraal mogelijk te benoemen, dan verschuift onze focus van waardeoordeel naar (individuele) leerwinst. Dit doet het meest recht aan elke leerling, ongeacht zijn cognitieve mogelijkheden.   

Rood

We zijn allemaal groot geworden met waardeoordelen. Wie (zeer) zwak is, krijgt vaak een rode signaalkleur. Rood geeft een ongewenste situatie aan en daar willen we van af, in die zin dat we het willen verbeteren. Het onderwijsveld reageert op een rode kleur dan ook met verbeterplannen. De massaal ingeprente labeling en de ‘rode reactie’ is onderdeel van onze (onderwijs)cultuur. Het maakt dan ook dat mensen emotioneel reageren als de landelijke normen worden aangescherpt. Scholen, groepen en leerlingen worden dan plotseling ‘zwakker’. Wij vinden het heel begrijpelijk dat dit niet goed voelt. De emotionele reactie komt echter voort uit het onderwijseigen denk- en werkkader. Het is zaak om ons hiervan bewust te zijn. 

Tot slot 

De herziening van de landelijke normen toont aan dat Cito zijn verantwoordelijkheid als toetsontwikkelaar serieus neemt. Het omgaan met de gevolgen ervan is een zaak van het onderwijsveld zelf. De blik naar binnen richten en op zelfonderzoek uitgaan is effectiever dan de schuld bij de toetsontwikkelaar leggen. Scholen zouden zich moeten realiseren dat ze met de aangepaste normen actuele uitspraken doen over hun leeropbrengsten. Hierdoor zijn ze beter in staat om het onderwijs aan te laten sluiten bij het leren in de 21e eeuw. 

Verder kijken

Dit opiniestuk is een rechtstreeks gevolg van de discussie naar aanleiding van het artikel ‘Nieuwe Cito-normen, leg dat maar eens uit! U vindt op de site van O21 alle actuele artikelen rondom de hernormering van Cito.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

E-learning module
Wat is formatieve evaluatie?
Wat is formatieve evaluatie?
Online module over formatieve evaluatie
Wij-leren.nl Academie 
Congres
Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong
Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong
Begeleiden van kiene kleuters in de klas
Medilex Onderwijs 
Volgen van de ontwikkeling
Volgen van ontwikkeling: evalueren - normeren - LVS - rapportage
Arja Kerpel
Functionele toetsvragen
Bronnen en contexten in toetsvragen niet functioneel
Gerdineke van Silfhout
Citoscore hanteren
Citoscore hanteren
Sieneke Goorhuis
Leerlingvolgsysteem
Leerlingvolgsysteem: dat wordt een stuk makkelijker!
Teije de Vos
Citoscore misverstanden
Meten is niet alles weten
Teije de Vos
Testen voor het LVS
Testen voor het leerlingvolgsysteem
Teije de Vos
Uitleg DLE
Het verantwoord gebruik van DLE's
Gerard Melis
Update normeringen
Oorzaken verschuiving normen LVS-toetsen nader bekeken
Jacqueline Visser
Teaching to the test
De vicieuze cirkel van teaching to the test
Marjolein Zwik
Route 8 en IEP eindtoets
Wat valt er te kiezen naast de Centrale Eindtoets Basisonderwijs?
Gerdineke van Silfhout
Verplichting Eindtoets ongewenst
Verplichting Centrale Eindtoets onnodig en onwenselijk
Teije de Vos
Eindtoets overbodig
Hoe de Cito-ranglijst duidelijk maakt dat de eindtoets overbodig is
Rijk van Ommeren
Een sober leerlingvolgsysteem
Een sober leerling- en onderwijsvolgsysteem, dat kan en mag!
Teije de Vos
Update Citonormen
Update van de Cito-normen: inflatie en desastreuze gevolgen
Marjolein Zwik


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Leerlingvolgsysteem in een video van één minuut uitgelegd
Leerlingvolgsysteem in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Toetsen in een video van één minuut uitgelegd
Toetsen in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Is het tijd om ons onderwijs anders vorm te geven? Tjipcast 011
Is het tijd om ons onderwijs anders vorm te geven? Tjipcast 011
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



cito
cito-score
dl
dle
leerlingvolgsysteem
normering
teaching to the test
toetsen

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest