Attributie

De attributietheorie beschrijft hoe leerlingen kunnen denken over hun eigen succes of falen. Het gaat er met name om hoe leerlingen succes of falen toeschrijven aan factoren binnen of buiten hun eigen invloedssfeer. Dit heeft een directe invloed op hun motivatie, zelfvertrouwen en leerhouding.

De manier waarop leerlingen verklaringen zoeken voor succes of falen, wordt attributie genoemd. Attributie bepaalt hoe leerlingen zichzelf zien in relatie tot hun prestaties en of ze geloven dat ze invloed hebben op hun eigen leerproces.

Attributie is onder te verdelen in twee typen:

Externe attributie

Bij externe attributie schrijft de leerling succes of falen toe aan iets buiten de eigen invloed. De leerling zegt eigenlijk: "Ik kon er niets aan doen." Dit kan bijvoorbeeld gaan om pech, de moeilijkheidsgraad van een toets of de houding van een docent. Externe attributie kan leiden tot een gevoel van hulpeloosheid en een lagere intrinsieke motivatie.

Interne attributie

Bij interne attributie schrijft de leerling succes of falen toe aan iets wat binnen de eigen invloed ligt. De leerling zegt eigenlijk: "Dit is mijn eigen prestatie." Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met inzet, strategieën of talent. Wanneer een leerling faalt en dit intern attribueert, kan dit juist leiden tot doorzettingsvermogen en de motivatie om te verbeteren.

Of een leerling intern of extern attribueert, kan het verschil maken tussen een mislukking als een leerervaring zien of juist de moed verliezen. Een gezonde balans tussen attributies helpt leerlingen om uitdagingen aan te gaan en niet te snel op te geven.

De oorzakelijke toeschrijving (= attributie) helpt leerlingen om beter te begrijpen wat er gebeurt, zodat ze in de toekomst hun aanpak kunnen verbeteren. Hierdoor heeft attributie een effect op de gemoedstoestand, het zelfvertrouwen en het gedrag van de leerling in de toekomst.

Voor leraren is het dus belangrijk om feedback te geven die verwijst naar factoren waaraan leerlingen iets kunnen veranderen, zoals hun inzet, strategie of aanpak. Dit stimuleert een groeimindset en voorkomt een gevoel van machteloosheid.

Laatst geactualiseerd op 10 februari 2025